سمیرا مصری؛ شجاع قربانی دشتکی؛ حسین شیرانی؛ ابوالقاسم کامکار روحانی؛ حمیدرضا متقیان
چکیده
آب خاک از عوامل مهم موثر در رشد گیاه است. روشهای متفاوتی برای تعیین آب خاک وجود دارد. از آنجا که تعیین رطوبت حجمی به روش آزمایشگاهی زمانبر بوده و موجب برهمخوردگی خاک میشود، این پژوهش به منظور ارزیابی برخی روشهای صحرایی (درجا) اندازهگیری رطوبت خاک انجام شد. برای اندازهگیری رطوبت خاک از روشمقاومت الکتریکی با آرایش ...
بیشتر
آب خاک از عوامل مهم موثر در رشد گیاه است. روشهای متفاوتی برای تعیین آب خاک وجود دارد. از آنجا که تعیین رطوبت حجمی به روش آزمایشگاهی زمانبر بوده و موجب برهمخوردگی خاک میشود، این پژوهش به منظور ارزیابی برخی روشهای صحرایی (درجا) اندازهگیری رطوبت خاک انجام شد. برای اندازهگیری رطوبت خاک از روشمقاومت الکتریکی با آرایش الکترودی ونر، روش رادار نفوذی به زمین با آنتن 700 مگاهرتز و دو حسگر (thetaml2 وsm300)، در 72 نمونه خاکهایی با بافت لوم، لومشنی، لومسیلتی، رسیسیلتی، رسیلومی و سیلتیرسیلومی در بخشهایی از حوزه آبخیز شهرکرد استفاده شد. نتایج بهدست آمده ضریب همبستگی بین رطوبت خاک و عکس مقاومت الکتریکی زمین را 85/0 نشان داد. همچنین، ضریب همبستگی بین مقادیر حاصل از روش رادار زیرسطحی، حسگر sm300و thetaml2با نتایج بهدست آمده از اندازهگیریهای آزمایشگاهی به ترتیب برابر بود با 86/0، 94/0 و 86/0 و شاخص CRM 52/0- ، 75/0- و 22/1- بدست آمد. با مقایسه مقاومت ویژه الکتریکی، رطوبت بهدست آمده از رادار نفوذی به زمین و حسگر sm300و thetaml2با رطوبت حجمی اندازه گیری شده در آزمایشگاه، مقادیر ریشه میانگین مربعات خطا بهترتیب 41/8، 4، 3/5 و 6/8 و RRMSEبهترتیب 10، 31، 29 و 26 بهدست آمد. آزمون دانکن بین رطوبتها نشان داد که اختلاف رطوبت بهدست آمده از حسگرها با رطوبت اندازه گیری شده در آزمایشگاه در سطح 5 درصد (05/0p<) معنیدار بود. بر اساس نتایج ، حسگر sm300دارای بالاترین میزان همبستگی و رادار نفوذی به زمین دارای کمترین خطا (RMSE) در بین سایر روشها بود. با توجه به مقدار RRMSEهمه حسگرها تخمین مناسبی از رطوبت خاک داشتند. بهطور کلی، برای تعیین رطوبت حجمی نیمرخ خاک در مقیاسهای مزرعه تا زیرحوضه، روش مقاومت الکتریکی، رادار زیرسطحی و حسگرهای رطوبتی به دلیل سهولت استفاده و تعیین دامنه گسترده رطوبت خاک، میتواند بهعنوان روشی اقتصادی و سریع بدون تخریب ساختمان خاک،مورد استفاده قرار گیرد.